با توجه به اهمیت منابع سرمایه‌گذاری در ایجاد قابلیت‌های صادراتی و کمبود سرمایه سرمایه‌گذاری (از جمله منابع مالی خارجی) در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، سیاست‌های داخلی در این کشورها باید به سمت ایجاد فضای مطلوب‌تری برای ورود سرمایه‌های خصوصی تنظیم شود. جریان های سرمایه بین المللی خصوصی به طور فزاینده ای به جای وام های بانکی به شکل سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI)، سرمایه گذاری های پورتفولیو و وام های اوراق قرضه به خود می گیرند. آزادسازی بازارهای مالی، شرایط پولی باثبات، شیوه های بودجه سالم، تقویت بازار پول و سرمایه از جمله شرایطی است که باید برآورده شود.
سرمایه گذاری مستقیم خارجی تنها سرمایه مالی را برای کشورهای در حال توسعه فراهم نمی کند. سایر عناصر این بسته شامل انتقال فناوری و مهارت های مدیریتی، ایجاد اشتغال و آموزش نیروی کار است. شرکت‌های خارجی همچنین می‌توانند با معرفی منبع نوآوری و رقابت، کارآفرینان داخلی را تشویق کنند و سرمایه‌گذاری داخلی را تشویق کنند. FDI همچنین می تواند نقش مهمی در تضمین دسترسی به بازارهای جهانی برای کالاهای تولید شده در یک کشور در حال توسعه میزبان داشته باشد.
ماهیت FDI نیز تغییر کرده است. در گذشته، بیشتر سرمایه گذاری مستقیم در کشورهای در حال توسعه با هدف بهره برداری از منابع طبیعی یا اگر در صنایع تولیدی، جایگزینی برای واردات بود. نوع دوم سرمایه گذاری معمولاً با انگیزه حمایت از بازار بود، نه با تقویت بخش تولید رقابتی در کشورهای در حال توسعه میزبان. با این حال، در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری مستقیم تولیدی با هدف تولید برای بازار صادرات، به ویژه در کشور سرمایه‌گذار، اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده است. بر کشورهایی متمرکز شده است که سیاست‌ها صادرات را به یک فعالیت جذاب تبدیل کرده‌اند، جایی که نیروی کار نسبت به بهره‌وری آن ارزان است، و به طور فزاینده‌ای، کشورهایی که در آن کشورها به سطوح پیشرفته‌تری از مهارت‌های انسانی دست یافته‌اند.
فعالیت های همکاری فنی می تواند با هدف کمک به دولت های کشورهای در حال توسعه در طراحی برنامه های ارتقاء سرمایه گذاری و تقویت ظرفیت نهادی برای ارتقاء و تسهیل جریان FDI باشد. در کشورهای خاص می توان به این موارد کمک کرد: (i) ایجاد چارچوب های نظارتی و نظارتی برای جذب جریان مورد نظر سرمایه گذاری.(ب) استراتژی ها ، روش ها و فعالیت های ارتقاء سرمایه گذاری را ابداع کنید.(iii) مؤسسات متهم به تنظیم و ترویج سرمایه گذاری مستقیم خارجی و داخلی را ایجاد یا تقویت کنید.
مناطق پردازش صادرات (EPZ) به طور کلی وسیله ای موفق برای جذب FDI و در نتیجه برای ساخت قابلیت های صادراتی بوده است. تعداد زیادی از کشورهای در حال توسعه EPZ را به عنوان نقاط کانونی برای ارتقاء صادرات تولید شده و صادرات فزاینده خدمات و برای جذب سرمایه گذاری خارجی گرایانه تنظیم کرده اند. برنامه ریزی ، تأسیس و بهره برداری از EPZ علاوه بر منابع مالی کافی ، نیاز به تخصص تخصصی دارد. تجربه نشان داده است که سودآوری EPZ برای اقتصادهای میزبان یک نکته حساس است. در مورد تعدادی از این مناطق ، ظاهراً عملیات به دلیل اشتباهات برنامه ریزی ، مشکلات عملیاتی یا عدم توانایی در جذب سرمایه گذاری کافی در مناطق ، مزایای خالصی ایجاد نکرده است.
فعالیت های همکاری فنی می تواند سرمایه گذاری و پتانسیل صادرات مناطق پیش بینی شده را ارزیابی کند ، مکان های بهینه را برای تأسیس آنها ، پیش نویس قوانین و مقررات مربوطه شناسایی کرده و در مورد ترتیبات گمرکی و جنبه های سازمانی مدیریت منطقه مشاوره کند. علاوه بر این ، این فعالیت ها می توانند نیازهای برنامه ریزی فیزیکی و الزامات را از نظر زیرساخت ها و خدمات پشتیبانی تجاری تعیین کنند. تجزیه و تحلیل دقیق هزینه و فایده برای ارزیابی ترتیب بزرگی از درآمد ارزی که به طور منطقی می توان از عملیات منطقه انتظار می رود نیز انجام شود. همکاری فنی همچنین می تواند با هدف تقویت ظرفیت های عملیاتی و تبلیغاتی EPZ ، و در نتیجه ساختارهای سازمانی و مدیریتی مؤثر با پرسنل واجد شرایط ، سیستم های طراحی و رویه ها برای ارزیابی پیشنهادات سرمایه گذاری و ایجاد ظرفیت EPZ برای انجام تبلیغاتی ایجاد شود. فعالیت هایی برای جذب سرمایه گذاری صادرات گرا. ارائه آموزش ، چه در محل کار و چه در خارج از کشور ، یک عنصر مهم فعالیت های پروژه خواهد بود.
در پرتو جریان های کم سرمایه گذاری، کشورهای آفریقایی در ده سال گذشته تلاش های زیادی را برای افزایش جذابیت خود برای سرمایه گذاران خارجی و در نتیجه افزایش چشم انداز رشد خود انجام داده اند. این تلاش ها در سطح اقتصاد کلان شامل اصلاحات گسترده سیاست های اقتصادی داخلی (معمولاً با هزینه های اجتماعی بالا) و در سطح چارچوب نظارتی FDI، آزادسازی چارچوب های موجود یا اتخاذ چارچوب های جدید، ساده سازیرویه‌های اداری قابل اعمال برای سرمایه‌گذاران خارجی، انعقاد معاهدات دوجانبه حمایت و ترویج سرمایه‌گذاری و الحاق به معاهدات چندجانبه مختلف که جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را تسهیل می‌کنند.
همه این تلاش‌ها منجر به بهبود قابل‌توجه شرایط سرمایه‌گذاری در آفریقا شده است، اگرچه برای تحقق فرصت‌های سرمایه‌گذاری موجود در آفریقا می‌توان و باید کارهای بیشتری انجام داد. از آنجایی که آفریقا، به عنوان یک قاره، دارای تنوع زیادی از موقعیت های سیاسی و اقتصادی کشور است (علاوه بر فرصت های سرمایه گذاری متفاوت)، هیچ نسخه واحدی برای اقدام برای بهبود شرایط سرمایه گذاری مناسب نخواهد بود. در هر کشوری باید به دنبال پاسخ بود. برخی از دولت ها باید تلاش هایی را برای بازگرداندن یا حفظ ثبات اقتصادی و سیاسی به عنوان پیش شرط کلی برای افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی انجام دهند. سایرین باید به آزادسازی سیاست‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و افزایش کارایی رویه‌های اداری ادامه دهند و از بهترین شیوه‌ها در جاهای دیگر درس بگیرند. برخی دیگر، با شاخص‌های مطلوب پتانسیل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، اما دریافت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی کمتر از پتانسیل خود، هنگام بررسی چارچوب‌های نظارتی خود، باید بر تلاش‌های تبلیغاتی و جذب شرکت‌های ملی به پروژه‌های خاص تمرکز کنند. و سرانجام، گروه کوچکی از کشورهای آفریقایی ممکن است بتوانند توجه بیشتری به سیاست‌هایی با هدف ارتقاء کیفیت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی دریافتی خود داشته باشند، [به عنوان مثال] با تمرکز بر بهبود مهارت‌های نیروی کار خود یا ارتقاءزیر ساخت.
یک اقدام سیاستی که احتمالاً بلافاصله به بهبود شرایط سرمایه گذاری در بسیاری از کشورهای آفریقایی کمک می کند، به برنامه های خصوصی سازی مربوط می شود. با قضاوت از تجربه سایر کشورها، برنامه‌های خصوصی‌سازی با مشارکت خارجی می‌تواند وسیله‌ای برای افزایش جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (با کمک‌های کیفی بالقوه به اقتصاد) در یک دوره زمانی طولانی‌تر فراهم کند، زیرا جریان‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی می‌تواند پس از کسب یک دارایی ادامه یابد. سرمایه گذاری پس از خصوصی سازیچنین برنامه هایی عامل اصلی افزایش سریع جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی به آمریکای لاتین و اروپای مرکزی و شرقی بوده است، اما نه به آفریقا. برای تلاش برای بهره مندی از سرمایه گذاری مستقیم خارجی مرتبط با خصوصی سازی، برنامه های موجود باید بهبود یابند و شاید برنامه های جدیدی راه اندازی شود. در برخی موارد، این امر ممکن است مستلزم ایجاد یک اجماع سیاسی گسترده‌تر باشد، برای پایان دادن به ماهیت توقف و حرکت برخی از این برنامه‌ها، شفاف‌تر کردن آنها و گسترش آنها به گونه‌ای که شرکت‌هایی در هر اندازه و از همه بخش‌ها را در بر بگیرد. اقتصاد. آخرین مورد از این ملاحظات ممکن است برای کشورهایی که نیاز به جبران کمبودهای خاص در شرایط سرمایه گذاری با افزایش جذابیت برنامه های خصوصی سازی دارند، اهمیت ویژه ای داشته باشد. علاوه بر این، شامل تنها شرکت‌های زیان‌ده و کنار گذاشتن شرکت‌های سودآور، قطعاً برنامه خصوصی‌سازی را جذاب نخواهد کرد. جذابیت برنامه ها را می توان در برخی کشورها با پیوند دادن آنها به مبادلات بدهی و سهام افزایش داد.
جهان خارج از تلاش های کشورهای آفریقایی برای بهبود شرایط سرمایه گذاری، [به عنوان مثال] با کمک به اجرای برنامه های تعدیل ساختاری و افزایش کمک های مالی و وام های رسمی (از 14000 میلیون دلار در سال 1986 به 23000 میلیون دلار در سال 1992) حمایت کرده است. با این حال، کمک های بیشتری مورد نیاز است - به ویژه در زمینه بخشودگی بدهی ها و ارتقاء زیرساخت ها - به منظور بهبود شرایط سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی. به عنوان مثال، اگرچه طرح‌های مختلف کاهش بدهی برای کشورهای آفریقایی از دهه 1980 اجرا شده است، بدهی آفریقا به عنوان درصدی از تولید ناخالص ملی از 60 درصد در سال‌های 1986-1990 به 67 درصد در سال 1994 افزایش یافته است، سطحی بیش از دو برابر نسبت به لاتین. آمریکا و آسیا. تداوم مشکل بدهی مشکلات تراز پرداخت ها را طولانی می کند که به نوبه خود آزادسازی حساب سرمایه را دشوار می کند و در نتیجه مقررات حواله سود را - که جزء ضروری هر فضای سرمایه گذاری خوب است - تسهیل می کند. علاوه بر این، پرداخت بدهی، آفریقا را از منابع سرمایه گذاری داخلی که به شدت مورد نیاز است، محروم می کند که می تواند برای بهبود زیرساخت ها و تشویق سرمایه گذاری استفاده شود، در نتیجه چشم انداز رشد اقتصادی را افزایش می دهد - یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده FDI.
یک عامل جدید مهم که بر چشم انداز سرمایه گذاری مستقیم خارجی در آفریقا تأثیر می گذارد، ظهور آفریقای جنوبی به عنوان یک کشور از نظر سیاسی باثبات و از نظر اقتصادی پویا است. به عنوان مثال، آفریقای جنوبی ممکن است به عنوان نمونه ای برای حل مناقشه در کشورهای دیگری باشد که گرفتار درگیری های سیاسی داخلی هستند و در نتیجه ممکن است به آنها کمک کند تا به نیاز اساسی هر جو سرمایه گذاری خوب، [یعنی ثبات سیاسی] دست یابند. ثانیاً، آفریقای جنوبی خود پتانسیل جذب جریان های ورودی قابل توجهی از FDI را دارد. ثالثاً، اگر چنین جریان‌هایی محقق شود و به تسریع رشد اقتصادی کمک کند، آفریقای جنوبی می‌تواند به قطب رشد منطقه‌ای تبدیل شود و خود به کشوری برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای جنوب آفریقا تبدیل شود. علاوه بر این، می‌تواند به بازاری پویا برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی صادرات محور در کشورهای همسایه مرتبط با آفریقای جنوبی توسط توافق‌نامه‌های تجارت آزاد تبدیل شود.
پیام این تحلیل واضح است: باید از فکر کردن به آفریقا به عنوان قاره ای بدون فرصت سرمایه گذاری دست برداشت. برخلاف تصور رایج، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در آفریقا می‌تواند سودآور باشد، و در سطحی بالاتر از سطح متوسط وابستگان خارجی در دو منطقه از سه منطقه دیگر کشورهای در حال توسعه باشد. شرکت هایی که مایل به بهره مندی از فرصت های موجود هستند، باید کشورهای آفریقایی را به عنوان مکان های سرمایه گذاری در نظر بگیرند. در عین حال، دولت‌های منطقه باید تمام تلاش خود را برای حفظ یا بازگرداندن ثبات اقتصادی و سیاسی به‌عنوان پیش‌شرط عمومی برای افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی انجام دهند.
